Katodik Koruma Ölçümü Periyodik Kontrol

Metaller su veya hava ile temas ettikleri zaman korozyona uğrar. Bu durum özellikle suyun içinde bulunan veya toprağın altındaki metal borular için ciddi bir risk teşkil etmektedir. Bu boruların yapıldığı maddenin herhangi bir korozyona uğramaması adına çok sayıda koruma yöntemi geliştirilmiştir. Katodik koruma yöntemleri en fazla, petrol sondaj kulelerinde kullanılmaktadır. Ayrıca gemilerin yüzeylerinin paslanmasını önlemek için de katodik koruma uygulanmaktadır. Katodik korumayı, bir metal koruma yöntemi olarak da tanımlayabiliriz.

Katodik koruma, esasen elektriksel bir sistemdir. Korunmak istenilen metal yapı, elektrokimyasal bir hücrenin katodu haline getirilir. Bu şekilde metal yüzeyde yürümekte olan anodik reaksiyonlar durdurulur. Bu durum metale katodik yönde bir dış akım uygulanarak sağlanır. Kısaca katodik koruma, metal yapıları, bulundukları ortam içinde elektrokimyasal yollarla korozyondan koruma işlemidir. Bu yöntemi uygulanırken, korozyonu kontrol altına almak için elektrik akımına ihtiyaç duymaktadır. Elektrik akımı kesildiği anda metal yapı korozyona uğramaya devam edecektir. Bu sebeple, katodik koruma sisteminin belirli aralıklarla kontrol edilmesi ve olası arıza durumlarına derhal müdahale edilmesi gerekmektedir.

Katodik koruma ölçümleri sırasında dikkate alınacak temel standartlar şu şekildedir;
TS 5141 EN 12954 Katodik koruma – Gömülü veya suya daldırılmış metalik yapılar için – Boru hatları için genel prensipler ve uygulama
TS EN 13636 Gömülmüş metalik tanklar ve ilgili boru sisteminin katodik korunması
TS EN ISO 15711 Boyalar ve vernikler – Deniz suyuna maruz kaplamalarının katodik ayrılmaya direncinin tayini
TS EN ISO 12696 Beton içindeki çeliğin katodik koruması
TS EN 16222 Gemi gövdelerinin katodik koruması
TS EN ISO 13174 Katodik koruma – Liman tesisleri için
TS EN 16299 Toprak veya taban ile temasa dayanan toprak depolama tankı üzerinde Dış yüzeylerin katodik koruması

Katodik Koruma Ölçümü Kaç Yılda Bir Yapılır?

İlgili Mevzuat gereği yönetmeliğin Ek III Bakım, Onarım ve Periyodik Kontrol ile İlgili Hususlar bölümünün 1.4 Maddesi gereği; “Periyodik muayene aralığı ve kriterleri standartlarda aksi bir şekilde belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri ve muayeneleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır ibaresi yer almaktadır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemişse iş ekipmanının periyodik muayene & kontrol, bulunduğu işyerindeki ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi bazı faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk analizi ve değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılmalıdır. Belirlenen periyodik muayene aralığının ilgili Yönetmelikte olası durumlar dışında bir yılı aşmaması gerekir.” hükmündedir. Katodik Koruma ölçümü için yılda en az “1” kere veya daha fazla aralıklarla olmak koşulu ile mutlaka işletmedeki tesisatın periyodik kontrol muayenelerinin yaptırılması kanunen zorunludur.

Katodik Koruma Yönetmeliği Nedir?

Katodik Koruma ölçümlerinin kontrollerinin yapılmasına dair Mevzuat gereği İş Kanunu çerçevesinde tanımlanan bir yönetmelik bulunmaktadır. Bu yönetmelik “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”dir. Yönetmeliğin, Ek III Bölümünün 2.3. Tesisatlar maddesinin, 2.3.1. bendi “ilgili standartlarda aksi belirtilmediği sürece tesisatların periyodik kontrolleri yılda bir yapılır” hükmündedir. Ve ayrıca bu Yönetmeliği’nin Ek III Bölümünün 2.4. Tezgahlar maddesinin, 2.4.1. bendi “Makina ve tezgahların periyodik kontrolleri Ek III; Madde 1.4’te yer alan hususlara uygun olarak yapılır” hükmündedir. Yapılan bu elektriksel kontrol; elektriksel ölçüm ve elektriksel muayeneler, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmî Gazete’de Yayınlanan Elektrik Tesislerinde Katodik Korumalar Yönetmeliği, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve 4/111984 tarihli ve 18565 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ile TS EN 60079 standardında belirtilen hususlara göre yapılır. Katodik Koruma ölçümleri de bu kapsamda değerlendirilmekte ve bağlı bulunduğu standart ışığında kontrol edilmektedir.

Katodik Koruma Raporu Nasıl Hazırlanır?

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde belirtilen tesisatlar konusuna bağlı olarak gerçekleştirilmesi gereken Katodik Koruma ölçümleri ile ilgili ulusal ve uluslararası test ve deney standartları doğrultusunda ürünün teknik bilgilerinin de bulunduğu bir form hazırlanır. Standardın istediği tüm ölçümler ve görsel testler ile birlikte ilgili kontroller de yapılarak rapora işlenir. Oluşturulan rapor, ilgili teknik uzmanın bulguları ve teknik yöneticinin de onayıyla hazırlanmış olur.

Katodik Koruma Çeşitleri Nelerdir?

Tank Katodik Koruma Ölçümü
Boru Hattı Katodik Koruma Ölçümü
Doğalgaz Borusu Katodik Koruma Ölçümü
Deniz ve Su Araçları Katodik Koruma Ölçümü